Οι ανατιμήσεις στις υπηρεσίες φρενάρουν την μείωση του πληθωρισμού

Του Τάσου Δασόπουλου

Οι ανατιμήσεις του τομέα των υπηρεσιών κράτησαν και τον Οκτώβριο τον πληθωρισμό σε επίπεδα υψηλότερα από τον μέσο ευρωπαϊκό όρο παρά την υποχώρηση των ανατιμήσεων στα τρόφιμα και την σχετικά ουδέτερη πορεία των τιμών της ενέργειας.

Ο εθνικός δείκτης τιμών καταναλωτή υποχώρησε τον προηγούμενο μήνα στο 2,4%, από 2,9% το Σεπτέμβριο, αλλά έμεινε σημαντικά υψηλότερος από το 1,8% που ήταν ο πληθωρισμός για το μέσο όρο της Ευρωζώνης. Η διαφορά της Ελλάδας με την Ευρώπη βρίσκεται στις σημαντικές αυξήσεις που είχαμε τον περασμένο μήνα σε υπηρεσίες όπως τα ενοίκια των κατοικιών, οι μεταφορές, τα δίδακτρα ιδιωτικών σχολείων, η εστίαση και ο τουρισμός. Οι ανατιμήσεις αυτές οι οποίες έχουν ήδη υποχωρήσει στην ΕΕ εδώ δείχνουν ότι επιμένουν λόγω ασθενέστερου ανταγωνισμού.

Οι μετρήσεις της ΕΛΣΤΑΤ είναι χαρακτηριστικές της κατάστασης αφού δείχνουν στις υπηρεσίες συγκεντρώνονται ανατιμήσεις πολλαπλάσιες του μέσου πληθωρισμού. Ειδικότερα, καταγράφονται αυξήσεις στα εισιτήρια των αεροπλάνων κατά 25,6%, τις τιμές σε ξενοδοχεία μοτέλ και πανδοχεία κατά 16,9%, τα ασφάλιστρα υγείας κατά 14%, το πακέτο διακοπών κατά 7%, τα ενοίκια κατά 6,5%, τα εστιατόρια ζαχαροπλαστεία και κυλικεία κατά 5,6%, τα δίδακτρα τριτοβάθμιας αύξηση κατά 5%, η επισκευή και η συντήρηση κατοικία κατά 4,7% και οι ιατρικές και οδοντιατρικές υπηρεσίες κατά 4%.

Τα τρόφιμα

Στο κρίσιμο τους προηγούμενους μήνες τομέα των τροφίμων, παρά την αύξηση του επιμέρους δείκτη κατά 1,5%, κυριαρχούν πλέον οι μειώσεις και όχι οι αυξήσεις στα επιμέρους προϊόντα. Ωστόσο λόγω των συσσωρευμένων επί 2,5 χρόνια αυξήσεων το καταναλωτικό δεν έχει ακόμη αντιληφθεί την υποχώρηση της ακρίβειας.

Ο πρωταθλητής των αυξήσεων στα τρόφιμα τους προηγούμενους μήνες είναι το ελαιόλαδο που είχε και πάλι μεγάλη αύξηση της τιμής του κατά 18,9%, η οποία απέχει όμως από τις αυξήσεις της τάξης του 36% που κατέγραφε τους προηγούμενους μήνες. Το μυστικό βρίσκεται στην καλύτερη σε ποσότητα και ποιότητα παραγωγή του 2024, η οποία έριξε την τιμή όταν άρχισε να διατίθεται στην αγορά από τις αρχές του προηγούμενου μήνα.

Κατά τα λοιπά μειώσεις είχαμε στο αλεύρι και τα δημητριακά κατά 8%, τα βρώσιμα έλαια (πλην ελαιόλαδου) κατά 7,7%, τα γαλακτοκομικά και τα αυγά κατά 3,9%, τον καφέ κατά 3,8%, και τα ζυμαρικά τα οποία είχαν μείωση της τιμής τους κατά 3%.

Αντίθετα, οι τιμές στα ψάρια κατέγραψαν αύξηση κατά 8%, στα κρέατα 2%, στο ψωμί κατά 1,2%, στη ζάχαρη, στις σοκολάτες, στα γλυκά και στα παγωτά κατά 4,4% και στα εμφιαλωμένα νερά, στους χυμούς και στα αναψυκτικά κατά 2,3%.

Στον άλλοτε κρίσιμο τομέα της ενέργειας, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, οι τιμές για τον Οκτώβριο παρουσίασαν μια μικτή εικόνα. Συγκεκριμένα, οι αυξήσεις κατά 12,9% στα τιμολόγια του ηλεκτρικού και κατά 10,2% στο φυσικό αέριο αντισταθμίστηκαν από την μείωση κατά 16% της τιμής του πετρελαίου θέρμανσης και κατά 7,4% στις τιμές των υγρών καυσίμων. Μεγάλη βοήθεια αποτέλεσε βέβαια και το γεγονός ότι η ζήτηση ήταν χαμηλή λόγω παράτασης της καλοκαιρίας.

Ο μέσος πληθωρισμός

Με την ανακοίνωση και των στοιχείων του Οκτωβρίου ο μέσος ετήσιος ρυθμός
πληθωρισμού διαμορφώνεται στο 2,9%. Είναι δηλαδή ελαφρά υψηλότερα από την επίσημη πρόβλεψη για πληθωρισμό το 2024. Αν επαληθευτούν οι προβλέψεις της ΕΚΤ για άνοδο του πληθωρισμού στο τέλος τους χρόνου λόγω των γεωπολιτικών εντάσεων και της αυξημένης ζήτησης ενέργειας κατά τους χειμερινούς μήνες τότε δεν αποκλείεται -ανάλογα με την άνοδο- ο μέσος πληθωρισμός να διαμορφωθεί για φέτος στο 3%.