ΣΥΡΙΖΑ: Όταν η ελπίδα πίστεψε το παραμύθι της!

Από την αρχή της κρίσης, ο ΣΥΡΙΖΑ του Αλέξη Τσίπρα εμφανίστηκε ως το απόλυτο αντισυστημικό κόμμα εξουσίας, ο "σωτήρας" που θα άλλαζε τα πάντα, υποσχόμενος να απελευθερώσει την χώρα από τα δεσμά της διαπλοκής. Όπως όλοι ξέρουν πια, το μόνο που κατάφερε ήταν να αποδείξει πόσο εύκολα η ανέξοδη ρητορική, καταλήγει σε απλά λόγια χωρίς περιεχόμενο. Ξεκινώντας με ένα ισχυρό μήνυμα "ρήξης" και "ανατροπής", βρέθηκε να διαχειρίζεται το ίδιο σύστημα που διαλαλούσε πως θ’ ανατρέψει. Απογοητεύοντας βαθιά όσους πίστεψαν στις υποσχέσεις του και θυμίζοντας ότι το χάσμα μεταξύ λόγων και  πράξεων είναι πολλές φορές στην πολιτική, κάτι περισσότερο από χαώδες.

Η στρατηγική του ΣΥΡΙΖΑ στηρίχθηκε στην πόλωση, την καλλιέργεια ακραία διχαστικού κλίματος και την δημιουργία βαθιάς εχθροπάθειας, κατά τα κλασικά… διδάγματα του λενινισμού. Για τους υποστηρικτές του ήταν η φωνή που θα "έσπαγε" το κατεστημένο, ενώ για τους αντιπάλους μία ακόμη μορφή λαϊκισμού που απλώς ανακύκλωνε γνωστές τακτικές. 

Όταν τελικά ήρθε στην εξουσία, υποχρεώθηκε σε μετωπική σύγκρουση με την αδυσώπητη πραγματικότητα της διακυβέρνησης ενός κράτους και την ευθύνη του μέλλοντος εκατομμυρίων ζωών. Κι εκεί τα ηρωικά συνθήματα, προφανώς δεν μπορούσαν να παίξουν τον ρόλο των αερόσακων. Οπότε το κόμμα που είχε επενδύσει τόσο πολύ σε υποσχέσεις ανατροπής, βρέθηκε να πραγματοποιεί εντυπωσιακότατη kolotoumba, αναγκασμένο να διαγράψει μονοκοντυλιά τις φανταχτερές δεσμεύσεις του.

Παρ’ όλα αυτά κυβέρνησε για σχεδόν πέντε χρόνια. Η καθοδική πορεία από εκείνο το ορόσημο της διακυβέρνησης και μετά, ήταν αναμενόμενη. Τουλάχιστον μέχρι κάποιο σημείο. Ή έτσι νόμιζαν…

Η προσδοκία της "δεξιάς παρένθεσης" όμως, διαψεύστηκε πανηγυρικά. Μόνο τον τρόπο που επιλέχθηκε από τον αποχωρούντα… ηγέτη Τσίπρα για την επίτευξη της "ανανέωσης" να δει κάποιος, καταλαβαίνει ότι το εγχείρημα ήταν εξ αρχής καταδικασμένο (από τον ίδιο ;) Ακόμη και η δικαιολογία πως η επιλογή ενός προσώπου με ελάχιστη σχέση με την αριστερή ιδεολογία, έγινε με στόχο την αποτροπή επιστροφής του κόμματος στις "αριστερές ρίζες του", δεν επαρκεί για να δικαιολογήσει το μέγεθος του λάθους. 

Για κάποιους, η επιλογή αυτή απετέλεσε την ύστατη προσπάθεια του κόμματος για ανανέωση της εικόνα του και πορείας προς τα εμπρός. Για άλλους, ήταν η παραδοχή πως η ουσιαστική του ανανέωση είχε πια χαθεί, καθώς το κόμμα αφομοιώθηκε στον πολιτικό ρεαλισμό, εγκαταλείποντας ακόμη και τις βασικές αξίες της ιδεολογίας του που, σε στιγμές λαϊκής παράκρουσης έστω, το είχαν φέρει στην εξουσία. 

Η Ιστορία, όταν θεωρήσει πως έφτασε ή ώρα να αποτιμήσει το αποτύπωμα του στην χώρα, μάλλον θα περιοριστεί σε μια επιγραμματική αναφορά. Περιγράφοντας τον ΣΥΡΙΖΑ ως ένα "φαινόμενο" που ήρθε, φώναξε, υποσχέθηκε ελπίδα, έδωσε μίσος και κατέληξε να απογοητεύσει σχεδόν τους πάντες. Παρά τις μεγάλες φιλοδοξίες του, το μόνο που φάνηκε να πετυχαίνει ήταν να αποφύγει την πλήρη κατάρρευση της χώρας, από το χείλος του γκρεμού όπου την είχαν οδηγήσει οι δικές του στρατηγικές επιλογές. Και αυτή η ειρωνεία αποτελεί ίσως το πιο αξιομνημόνευτο στοιχείο: η "ηρωική" του πορεία κατέληξε σε μία άνευ προηγουμένου στα πολιτικά χρονικά υποχώρηση, η οποία έδωσε στους επικριτές του, τα αναγκαία για την αποδόμησή του, επιχειρήματα. Μια αποδόμηση που αποδείχτηκε ακόμη πιο εύκολη από την οικοδόμηση του σαθρού μορφώματος που κόντεψε να διαλύσει την Ελλάδα… 

Σε μερικές δεκαετίες από τώρα, όταν οι πολίτες ανατρέχουν στην πολιτική κληρονομιά, μάλλον θα θυμούνται τον ΣΥΡΙΖΑ όχι με, έστω και ελαφρά, νοσταλγία αλλά με σκεπτικισμό! Σαν ένα παράδειγμα προς αποφυγή κομμάτων που ευαγγελίζονται πολιτικές που δείχνουν πολλά υποσχόμενες αλλά καταλήγουν απλά σε ένα ακόμη σάκο άπλυτων, γεμάτο ανεκπλήρωτες ελπίδες. 

Αντίθετα με την νοσταλγία για τις περιόδους ηγετών όπως ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, ο Ανδρέας Παπανδρέου ή ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης, η εποχή του ΣΥΡΙΖΑ θα προκαλεί είτε την ειρωνική διάθεση, είτε τα πικρά χαμόγελα όσων θυμούνται τις μεγαλεπήβολες υποσχέσεις, που έγιναν στάχτη και μπούρμπερη μπροστά στην δοκιμασία της πραγματικότητας. 

Ας ελπίσουμε τουλάχιστον, πως θα μείνει πίσω μια απλή και κυνική υπενθύμιση: οι φανταχτερές υποσχέσεις, δοσμένες χωρίς μέτρο και γνώση, καταλήγουν να πληρώνονται ακριβά από τους ίδιους τους πολίτες! Οι οποίοι ακριβοπληρώνουν για φαντασμαγορικό θέαμα και εισπράττουν ένα ανούσιο και χιλιοπαιγμένο φινάλε…
  
Πέτρος Λάζος
[email protected]