|
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2012 yılına ilişkin çevre istatistiklerini açıkladı. Buna göre, karbondioksit eşdeğeri olarak toplam sera gazı emisyonunun 1990 yılına göre yüzde 133,4 artış göstererek 439,9 milyon ton olduğu tahmin edildi.
Belediye ve köylerde içme ve kullanma suyu şebekesi ile dağıtılmak ve imalat sanayi iş yerleri, termik santraller, organize sanayi bölgeleri (OSB) ve maden işletmeleri tarafından kullanılmak amacıyla 2012 yılında su kaynaklarından 14,3 milyar metreküp su çekildi. Kullanılan suyun yüzde 52,1’i denizden, yüzde 18’i barajdan, yüzde 15’i kuyudan, yüzde 11,9’u kaynaktan, yüzde 3’ü diğer su kaynaklarından çekildi.
Bu su miktarının yüzde 34,6’sının belediyeler, yüzde 44,8’inin termik santraller, yüzde 11,7’sinin imalat sanayi iş yerleri, yüzde 7,3’ünün köyler, yüzde 0,8’inin OSB’ler ve yüzde 0,8’inin maden işletmeleri tarafından çekildiği belirlendi.
Nüfusun yüzde 98’ine içme ve kullanma suyu şebekesi ile hizmet verilirken, belediyelerde bu oran yüzde 98,3, köylerde ise yüzde 98,4 oldu.
Atık suların yüzde 77’si denize gitti
Belediyeler, köyler, imalat sanayi iş yerleri, termik santraller, OSB’ler ve maden işletmeleri tarafından 2012 yılında doğrudan alıcı ortamlara 12 milyar metreküp atık su deşarj edildi. Atık suyun yüzde 77,1’i denize, yüzde 18,6’sı akarsuya, yüzde 4,3’ü diğer alıcı ortamlara gitti.
Toplam atık suyun yüzde 52,3’ünün termik santraller, yüzde 32,4’ünün belediyeler, yüzde 11,2’sinin imalat sanayi iş yerleri, yüzde 1,6’sının köyler, yüzde 1,7’sinin OSB’ler ve yüzde 0,8’inin maden işletmeleri tarafından deşarj edildiği belirlendi.
Belediye nüfusunun yüzde 92’sine, köy nüfusunun ise yüzde 39’una kanalizasyon şebekesi ile hizmet verildi. Belediye nüfusunun yüzde 68’i, köy nüfusunun ise yüzde 11’i olmak üzere toplam nüfusun yüzde 59’unun atık suları arıtıldı.
4,1 milyon ton tehlikeli atık oluştu
İmalat sanayi iş yerleri, termik santraller, organize sanayi bölgeleri, maden işletmeleri ve sağlık kuruluşları tarafından 4,1 milyon tonu tehlikeli olmak üzere 986 milyon ton atık yaratıldı. Toplam atığın 947 milyon tonu, tehlikeli atığın ise 3,2 milyon tonu madencilik sektöründen kaynaklandı.
Belediyelerin 2 bin 894’ünün atık toplama hizmeti verdiği, 56 belediyede ise atıkların toplanmadığı belirlendi. Belediyelerde toplanan 25,8 milyon ton atığın, yüzde 37,8'i belediye çöplüklerine dökülürken, yüzde 60,5’i düzenli depolama sahaları veya kompost tesislerine gönderildi ve yüzde 1,7’si diğer yöntemler ile bertaraf edildi.
10 milyon ton atık geri kazanıldı
Sağlık kuruluşlarından 69 bin ton tıbbi atık toplandı. Toplam tıbbi atığın; yüzde 16,3’ü sterilize edilerek, yüzde 1,4’ü sterilize edilmeden belediye çöplüğünde; yüzde 46’sı sterilize edilerek, yüzde 28’i sterilize edilmeden düzenli depolama sahasında, yüzde 8,3’ü ise yakma tesisinde imha edildi.
Düzenli depolama tesislerinde 24 milyon ton, yakma tesislerinde 50 bin ton atık bertaraf edilirken, geri kazanım tesislerinde 10 milyon ton atık geri kazanıldı.
Çevresel harcamalar 17,6 milyar lira oldu
Çevresel harcamalar 2012 yılında 17,6 milyar lira olarak gerçekleşti. Çevresel harcamaların yüzde 73,1’in kamu sektörü, yüzde 26,9’u iş sektörü tarafından yapıldı. Bu harcamaların gayri safi yurtiçi hasıla içindeki payı yüzde 1,24 olarak hesaplandı.
Çevresel vergi tahakkuku ise 59,3 milyar lira oldu. Çevresel vergilerin yüzde 67'sini enerji vergileri, yüzde 31’ini ulaştırma vergileri, yüzde 2'sini ise kaynak ve kirlilik vergileri oluşturdu.
|
