5 Milyar Euroluk Karmaşa

Hürriyet'ten Hacer Boyacıoğlu'nun haberine göre, Devlet Hava Meydanları İşletmesi (DHMİ) Genel Müdürü Serdar Hüseyin Yıldırım’ın açıklamaları, 3. havalimanına büyük bölümü kamu bankalarından alınacak krediye “Garanti mi verilecek” tartışmasını başlattı. Yıldırım, “Alınacak kredinin 5 milyar Euro’luk kısmına kefil olmuş oluyoruz. Bizim de krediye belli şartlarda garanti vermemiz söz konusu” dedi. Ekonomi bürokrasisi ise alınacak krediye kamunun bir garanti vermesinin söz konusu olmadığını savunarak, “Ancak sözleşme feshedilirse, o tarih itibariyle kalan krediler için yükümlülük söz konusu olur” bilgisini verdi.

Kısmi garanti

DHMİ Genel Müdürü Yıldırım AA’ya yaptığı açıklamada, 3. havalimanında yer tesliminin 1 Mayıs itibariyle resmen yapıldığını belirtirken, kredi sözleşmesiyle ilgili de bir sıkıntı olmadığını söyledi. DHMİ olarak kredi sözleşmesine kısmen garanti verdiklerini ifade eden Yıldırım, şöyle konuştu:

“Sözleşmemizde yatırım miktarının belli bir kısmı, öz kaynaklarla karşılanmak zorunda, bir kısmı da kredilendirilecek. Kredilendirilme kısmına belli şartlarda bizim garanti vermemiz söz konusu. Borç üstlenim anlaşması diye geçiyor. Çünkü DHMİ işin asıl sahibidir. Alınacak kredinin belli bir yüzdesine biz, borç üstlenim anlaşmasıyla kefil olmuş oluyoruz. Sözleşme şartlarıyla bellidir, rakam olarak söylemek gerekirse üstleneceğimiz kısım 5 milyar Euro civarında. Sözleşme netleşip imzalandıktan sonra kesin rakam ortaya çıkacak.”

Yıldırım’ın açıklamaları kredi anlaşmasına yönelik bilinmeyen “Bir garanti mi var” tartışmalarını doğururken, ekonomi bürokratları şu an için böyle bir garantinin söz konusu olamayacağını belirtti. Bilgi veren bir yetkili, özetle şunları söyledi:

“DHMİ veya kamunun şu an için bir kredi garantisi vermesi söz konusu değil. Bu durumun tek istisnası sözleşmenin feshedilmesi hali. 3996 sayılı Yap İşlet Devret Kanunu’nun 11. maddesinde sözleşmenin feshedilmesi durumunda izlenecek yol anlatılır. Buna göre, sözleşme herhangi bir nedenden dolayı feshedilirse, tesislere bedelsiz olarak el konulur. Bu durumda tesislerin yapılması için çekilen ve o tarih itibariyle ödenmemiş kredinin sorumluluğu kamuya geçer. Yasada yer alan bu hüküm, ihale şartnamesine de taşındı. Bu durumda direk bir garanti verilmesi gündemde değil. Ancak sözleşme feshedilir ve tesislere bedelsiz olarak el konulursa; o tarih itibariyle ödenmemiş krediler için bir ödeme yükümlülüğü gündeme gelir ki; bu da sadece bir ihtimaldir ve net olarak ‘Kredinin şu kadarlık bölümüne garanti veriyoruz’ gibi bir açıklama sağlıklı değildir.”

Kamu bankalarından alındı

3. havalimanını yapacak olan konsorsiyum adına geçtiğimiz günlerde açıklama yapan Limak Holding Yönetim Kurulu Başkanı Nihat Özdemir, konsorsiyumun 7 bankadan 4.5 milyar Euro kredi alacağını söyledi. Kredinin 2.7 milyar Euroluk bölümünü oluşturan yüzde 60’lık kesiminin Ziraat, Halkbank ve Vakıfbank’tan karşılanacağını belirten Özdemir, “Yüzde 40’ını da Garanti, Yapı Kredi, Denizbank ve Finansbank karşılayacak. Kredi 4 yılı ana para ödemesiz toplam 16 yıl vadeli olacak” dedi.

6.3 milyar euroluk garanti

2013 yılı mayıs ayında yapılan 3. havalimanı ihalesini, 22.1 milyar Euro+KDV teklifleriyle Cengiz-Kolin-Limak- Mapa-Kalyon Ortak Girişim Grubu kazandı. İhale şartnamesinde, ihaleyi kazanan firmaya değeri 6.3 milyar Euro olan 12 yıllık dış hat ve transit yolcu garantisi verilmesi de yer aldı. Toplam 150 milyon yolcu kapasitesi olacak olan havalimanı için garanti, yolcu başına dış hat giden yolcu için 20 euro, dış hattan gelip dış hata giden transit yolcu için 5 euro ve iç hattan gelip dış hata giden transit yolcu için 3 euro servis ücreti üzerinden hesaplanacak.

3996 sayılı kanun ne diyor?

3996 sayılı kanunun 11. maddesi şöyle:

Görevli şirket ile yapılacak sözleşmede, sözleşmenin feshedilerek yatırım ve hizmetin süresinden önce ilgili idare tarafından devralınması hükmünün bulunması hâlinde, yatırım ve hizmetlerin gerçekleştirilmiş kısmına tekabül eden yurt dışından sağlanan finansmanın ve varsa bu finansmanın teminine yönelik türev ürünlerden kaynaklananlar da dâhil olmak üzere mali yükümlülüklerin idare tarafından üstlenilmesine, gerçekleştirilmemiş yatırım ve hizmetlere ilişkin kısmının ise idarenin talebine bağlı olarak kullanılabileceğine ilişkin hükümlere yer verilebilir.

Genel bütçe dışındaki kamu kurum ve kuruluşları ile bağlı ortaklıklar ve mahalli idareler tarafından gerçekleştirilen yatırım ve hizmetlere yönelik sözleşmelerde sözleşmelerin süresinden önce feshedilerek tesisin ilgili idareler tarafından devralınmasının öngörülmesi hâlinde, yatırım ve hizmetlerin finansmanı amacıyla temin edilen yurt dışından sağlanan finansmanı ve varsa bu finansmanın teminine yönelik türev ürünlerden kaynaklananlar da dâhil olmak üzere mali yükümlülükleri üstlenmeye söz konusu idare yetkilidir. Bu idarenin, özel bütçe kapsamında olması hâlinde bu yükümlülüklerin ilgili idarenin bağlı olduğu Bakanlığın teklifi üzerine ilgili idare tarafından üstlenilmesine karar vermeye, üstlenime konu mali yükümlülüklerin kapsam, unsur ve ödeme koşullarını belirlemeye ve teyit edilmesine ilişkin usul ve esasları düzenlemeye Bakanlar Kurulu yetkilidir.