Doğunun Kuş Cennetine HES Projesi!

Radikal'den Serkan Ocak'ın haberine göre, Utah Üniversitesi’nde öğretim üyeliği yapan ancak yılın önemli bir bölümünü Kars - Iğdır bölgesindeki Aras Kuş Cenneti’nde araştırmalar yapan kuşbilimci (ornitolog) Doç. Dr. Çağan Şekercioğlu’nun korktuğu başına geldi. Kuş cennetine yapılması planlanan baraj için ilk resmi başvuru yapıldı. DSİ, ÇED Başvuru Dosyası’nı bakanlığa sundu. Dosyada kuş cennetine yapılacak HES’in habitat kayıpları yaşanacağı da belirtiliyor.

Şekercioğlu, yaklaşık 2 yıldır duyumunu aldığı barajla ilgili mücadele ediyordu. Dünyada eşi benzeri olmadığını belirttiği Aras Kuş Cenneti’ne baraj yapılmasını fikrinin yanlışlığını temas kurduğu her yetkiliye anlatıyordu. Şekercioğlu, en son geçen hafta Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’le konuşmuş ve bu konuyu gündeme getirmişti. Ancak proje ile ilgili bugüne kadar resmi bir bilgi ya da belge yoktu. DSİ’nin enerji ve tarımsal sulama için yapmayı planladığı barajla ilgili başvuru dosyasını hazırlayarak Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’na sundu. Dosyadaki bilgelere göre, projenin tam adı Aşağı Aras Havzası Tuzluca Barajı ve HES Projesi (Kırma eleme yıkama tesisi, beton santrali ve malzeme ocakları dahil). Projeye göre, kuş cennetinin olduğu bölgeye 2 adet 10 megavat kapasiteli santral kurulacak. Tuzluca Barajı projesi hem elektrik üretimi, hem de sulama amacı taşıyacak. ÇED raporu sadece elektrik üretimi için hazırlanacak. Sulama kısmı DSİ’nin planlaması dahilinde devreye alınacak. İnşaatın 4 yıl içerisinde bitirilmesi planlanıyor.

Habitata zarar verecek

Şekercioğlu onlarca bilim insanı ve yüzlerce gönüllüyle 8 yıldır Aras Nehri üzerindeki Yukarı Çıyrıklı Kuş Cenneti’nde kurucusu olduğu Kuzey Doğa Derneği aracılığıyla araştırmalarını sürdürüyor. Bugüne kadar yapılan çalışmalar neticesinde 50 binden fazla kuş halkalandı. Sulak alanın bulunduğu bölgede 252 kuş türü tespit edildi. Bu da Türkiye ’de kuş türünün yüzde 54’üne denk geliyor. Yine bu bölgede Türkiye’deki tüm kara omurgalı türlerin yüzde 40’ı tespit edildi. Şekercioğlu, yaklaşık 2 yıldır kuş cennetine baraj yapılması durumunda biyoçeşitliliğin zarar göreceğini ve bu nedenle barajın yapılmaması gerektiğini anlatıyor. ÇED dosyasında da barajın habitata zarar vereceği belirtildi. Dosyada biyoçeşitlilik için de şu ifade kullanıldı: “Karasal habitatların su altında kalmaları sonucu habitat kayıpları ve mevcut sucul habitatların özelliklerindeki değişiklikler baraj projeleri için kaçınılmazdır. Projenin biyoçeşitlilik ve hassas habitatlara olumsuz etkisi olacaktır. Proje kapsamında Ekosistem Değerlendirme Raporu hazırlatılarak alınması gereken önlemler değerlendirilecektir.”

ÇED özensiz hazırlanmış

Şekercioğlu, ÇED dosyasının özensiz hazırlandığını ifade etti: “Dosyada Kars’ı anlatırken ‘Havaalanı yoktur’ ifadesi kullanılmış. Halbuki yıllardır havaalanı var. Biz bu alanda 254 kuş türü tespit etti. Ancak raporda 26 diyor. Türkiye’nin herhangi bir yerindeki sulak alanına gidin 100’den fazla kuş türü tespit edebilirsiniz. Bitkiler için 2 uzmanın çalıştığı anlaşılıyor ancak hayvanlar için kimin çalıştığı belli değil. 2006’da Önemli Doğa Alanları kitabı çıktı. Sadece buraya baksalardı bile daha doğru bilgileri bulurlardı. Bize zaten danışan, soran yok. Bakan Veysel Eroğlu 2013’te Dünya Sulak Alanlar Günü’nde bana ilk kez ‘Sulak Alanlar Bilim Teşvik Ödülü’ verdi. KuzeyDoğa Derneği’ne de 2011’de ‘Sulak Alanlara Saygı ve Sulak Alanları Koruma Ödülü’ verildi. Ancak böyle bir derneğin bilim yaptığı sulak alana saygısı yok bakanın. Eroğlu Meclis’te ‘Aras Kuş Cenneti’ni korumak boynumuzun borcu” demişti.”