Seçimden Seçime Ekonomi ve Konut Fiyatları Nasıl Değişti?

Reidin Türkiye, 16 Nisan 2017 Pazar günü gerçekleştirilecek referandum öncesinde Haziran 2011, Haziran 2015 ve Kasım 2015 tarihli seçimlerin konut piyasasına yansımalarını ele alan bir incelemede bulundu. Haziran 2011, Haziran ve Kasım 2015 ve Nisan 2017 seçimlerinin üç ay önce ve sonrasındaki sonuçları değerlendiren Zingat.com CEO'su Ahmet Kayhan görüşlerini şöyle açıkladı: “Görünen o ki, seçim öncesi belirsizlik olan dönemlerde gayrimenkul sektöründe fiyat artışı yavaşlarken, belirsizliğin ortadan kalktığı dönemlerde genellikle fiyatlar artmış. Bununla birlikte rakamsal verilere baktığımızda, referandum sonuçları ne olursa olsun sektörü etkileyen konut kredisi faiz oranları, döviz, inşaat maliyetleri gibi indikatörlerdeki seçime bağlı olmayan temel değişimlerin beklentilerin ötesinde daha büyük etki yarattığını söylemek doğru olacak.”
 
Haziran 2011 seçim dönemi

Mart ve Haziran 2011 arası dönemde Reidin Konut Fiyat Endeksi yüzde 2,32, konut kredisi faiz oranı yüzde 12,20, TÜFE 1,83, BIST 100 Endeksi yüzde -0,55, işsizlik yüzde -9,26, Dolar kuru 1,27, Euro kuru 4,16 ve altın değeri yüzde 8,70 değişim gösterdi.
Seçimden sonrasına, Haziran ve Eylül arası üç aylık döneme bakıldığında ise, Reidin Konut Fiyat Endeks değişimi yüzde 3,05, konut kredisi faiz oranı değişimi yüzde 13,04 seviyesine ulaşırken; dolardaki değişim 11,88, Euro'daki değişim 7,21 ve altındaki değişim ise yüzde 30,21 seviyesine ulaştı. Altın, Dolar ve Euro gibi alternatif yatırım araçları seçim öncesi 3 aylık döneme göre, seçim sonrasında yüksek artış eğilimine girdi. Konut kredisi faiz oranlarındaki yüksek sayılabilecek seçim öncesi ve sonrası artışın devamı ise, Reidin Konut Fiyat Endeksi'nin üzerinde etki yarattı. Bu anlamda fiyatların, seçim sonrası üç aylık dönemde, seçim öncesi üç aylık dönemden daha fazla arttığını görülebiliyor.

 
Haziran 2015 seçim dönemi

Mart ve Haziran 2015 arası dönemde Reidin Konut Fiyat Endeksi yüzde 3,04, konut kredisi faiz oranları yüzde10,99, TÜFE yüzde 1,68, BIST 100 Endeksi 0,72, işsizlik yüzde -9,43, dolar kuru 4,25, Euro kuru 7,12 ve altın yüzde 3,42 değişim gösterdi. Seçimden sonraki üç aylık dönemde ise başta Dolar, Altın ve Euro olmak üzere, Haziran 2011 dönemine benzer şekilde, makro göstergelerin değişim değerlerinde yükseliş gözlemlendi. Dolar kuru seçim öncesi üç aylık dönemde yüzde 4,25 artarken, seçim sonrası üç aylık dönemde yüzde 11,48'lik artış gösterdi. Euro'nun seçim sonrası üç aylık değişimi yüzde 11,48 iken; altındaki üç aylık değişim yüzde 6,66 olarak gözlemlendi. BIST 100 Endeksi de Haziran 2011 seçim dönemindeki senaryoya benzer şekilde, yüzde -9,84'lük üç aylık değişimle azalışına devam etti.

Kasım 2015 seçim dönemi
 
1 Kasım seçimlerinden öncesini kapsayan Ağustos-Kasım 2015 tarihleri arasındaki makro göstergelerin üç aylık değişimleri incelendiğinde ise, Euro ve altın dışındaki göstergelerde artış yaşandığı görülüyor. Ağustos ve Kasım 2015 arası dönemde Reidin Konut Fiyat Endeks değişimi yüzde 5,16 iken seçim sonrası üç aylık dönemde yüzde 3,59; Konut kredisi faiz oranları değişimi yüzde 9,26 iken yüzde 1,69; TÜFE değişimi yüzde 3,14 iken yüzde 2,01; BIST 100 Endeksi değişimi yüzde 5,33 iken yüzde -8,91 ve işsizlik değişimi yüzde 3,96 iken yüzde 3,81 değişim gösterdi. Diğer yandan 1 Kasım 2015 seçimlerinin üç ay öncesi dolar kuru değişimi yüzde 0,70 iken, seçim sonrası üç aylık dönemdeki değişimi yüzde 2,44; Euro'da aynı dönemler için değişim yüzde -2,02 ve yüzde 5,28 ve altında ise aynı dönemlerdeki değişim sırasıyla yüzde -3,37 ve yüzde 14,04 olarak kaydedildi.

 
Kasım 2015 seçim dönemi, Haziran 2011 ve Haziran 2015 dönemlerinden farklı olarak, seçim sonrası konut fiyatlarında, seçim öncesi döneme göre durağanlığın başladığı ilk dönem olarak dikkat çekiyor.

16 Nisan Referandum dönemi
 
16 Nisan 2017 tarihinde gerçekleşecek referandum sonrasında ekonomi değerlerinin ve konut fiyatlarının nasıl etkileneceği ile ilgili bir değerlendirme yapmadan, Kasım 2016 ve Şubat 2017 tarihleri arasını kapsayan üç aylık dönemdeki rakamsal verilere bir göz atmak gerekiyor.
 
Kasım 2016 ve Şubat 2017 tarihleri arasında üç aylık Reidin Konut Fiyat Endeks değişimi yüzde 2,84, konut kredisi faiz oranı değişimi yüzde -2,08, TÜFE değişimi yüzde 4,99, BIST 100 Endeksi değişimi 16,88, dolar değişimi yüzde 12,54, Euro değişimi yüzde 10,45 ve altın değişimi ise yüzde 10,20 olarak gözlemleniyor.

 
Kur ve altın değerlerindeki değişimlerin, önceki seçim dönemleri öncesi üçer aylık değişimlerinden daha fazla artış eğilimi gösteriyor. Aynı şekilde konut kredisi faiz oranlarının da daha önceki seçim dönemi öncesi üç aylık değişimlerde göstermediği şekilde negatif değişim gösterdiği bu dönemde, referandum sonrası süreçte makro seviyede göstergelerin nasıl bir tablo çizeceği ise merakla bekleniyor.