Yenikapı Limanının Devamı Bulundu

Avrasya Boğaz tüp geçit projesi kapsamında Yenikapı Meydanı’nda devam eden bağlantı yolu çalışmalarında Theodosius limanının devamı ortaya çıkarıldı. İstanbul Arkeoloji Müzeleri denetiminde devam eden arkeolojik kazılarda 19. Yüzyıl mimari buluntularının altından batık ve neolitik dönem gelme ihtimali ağır basıyor. Radikal'den Ömer Erbil'in haberine göre, diğer yandan Theodosius limanına ait mendirek tartışması önümüzdeki günlere damgasını vuracağa benziyor.

Fener ve Mendirek bulunamamıştı

Marmaray ve Metro istasyonları için Yenikapı’da İstanbul Arkeoloji Müzeleri Müdürlüğü başkanlığında 2004 yılında başlayan arkeolojik kazılarda Bizans döneminin en ünlü Theodosius limanı tespit edilmişti. Liman kazılarından 36 batık ve binlerce kültür varlığı ortaya çıkarılmış, neolitik dönem buluntuları ile birlikte İstanbul’un tarihi 8500 yıllarına kadar gitmişti. Metro ve Marmara istasyonu kazılarında limanın sadece bir bölümü ortaya çıkarılmıştı. Liman sınırlarının daha geniş olduğu biliniyordu. Limana ait hem fener hem de mendirek henüz tespit edilememişti.

Avrasya projesi

Avrasya Tüneli Projesi (İstanbul Boğazı Karayolu Tüp Geçişi Projesi), Asya ve Avrupa yakalarını, deniz tabanının altından geçen bir karayolu tüneli ile birbirine bağlayacak. İstanbul’da araç trafiğinin yoğun olduğu Kazlıçeşme-Göztepe hattında hizmet verecek olan Avrasya Tüneli, toplam 14,6 kilometrelik bir güzergâhı kapsıyor. Bu güzergâh üzerinde birçok bağlantı yolları inşaatı sürüyor. Aksaray yönünden gelen araçlar için de Yenikapı kavşağı bu kapsamda yeniden düzenleniyor.

Neolitik de gelebilir

Eski Gar gazinosunun önünde Aksaray’ı sahile bağlayan karayolunun hemen altında yapılan kazılarda arkeolojik mimari kalıntılara rastlandı. İstanbul Arkeoloji Müzeleri denetiminde süren kazılarda 18 ve 19. Yüzyıl Osmanlı mimari yapılarının temelleri çıkarıldı. Bu yapıların Theodosius limanının doldurulduktan sonra üzerine inşa edildiği düşünülüyor. Daha önceki Yenikapı kazılarında da benzer mimari yapılara rastlanılmış daha sonra önce batıklar ardından da neolitik dönem buluntuları gelmişti. Müze yetkilileri buradaki mimari buluntuların da kaldırıldıktan sonra alttan liman dolgusu ile birlikte batıkların gelebileceğini,  -7 metreye kadar inileceğini ve neolitik dönem buluntularının gelme ihtimali olduğunu belirtiyorlar.

Mendirek tartışması

Kazı alanının en ucunda dikkat çekici bir buluntuya rastlandı. Yaklaşık 5 metre genişliğinde ‘’L’’ biçimli mimari yapı duvarının Theodosius limanına ait mendirek olabileceği ileri sürülüyor. Müze yetkilileri de kazdıkları alanın büyük ihtimalle liman ağzı yani gemilerin giriş yaptığı yer olduğunu tahmin ettiklerini, ‘’L’’ biçimli buluntunun da ilk başta mendirek zannettiklerini ancak sonrasında bunun Osmanlı döneminde kıyıdaki yapıları dalgalardan korumak amacıyla yapılmış olduğunu düşündüklerini ileri sürdüler. Mendirek tartışması süreceğe benziyor. Kalıntıların kaldırılması sırasında mendirek olarak iddia edilen yapının mutlaka numaralandırılarak özenle taşınması fikri ağır basıyor. Sürecin uzamasından korkan müteahhit firma ise bir an önce iş makinaları ile kalıntıların kaldırılıp yolun bitirilmesi yönünde görüş bildiriyor.